كبد و اهمیت آن كبد یا جگر سیاه عضویست كه در سمت راست بدن ،زیر دیافراگم قرار گرفته است و در یك انسان بالغ حدود یك و نیم كیلو گرم وزن دارد . هر انسان فقط یك كبد دارد و به همین دلیل در صورتی كه این عضو دچار مشكل شود ، جایگزینی برای آن وجود ندارد.
وظیفه كبد
حدوداً پنج هزار وظیفه برای كبد بر شمرده اند . از مهمترین آنها می توان به :1- ساخت مایع صفرا كه برای هضم چربی ها اهمیت حیاتی دارد 2- ساخت برخی پروتئین ها 3- ذخیره ویتامین ها 4- تصفیه بدن از سموم 5- تنظیم قند و چربی خون اشاره كرد .
در صورت آلودگی این عضو با ویروس هپاتیت ب ،تمام این اعمال مختل شده و در صورت ادامه و عدم رسیدگی رفته رفته رنگ بیمار زرد شده ، شكم بیمار به علت تجمع مایع متورم (آسیت) شده و در نهایت منجر به سرطان و مرگ می شود. خوبست بدانید : هپاتیت ب شایع ترین علت زردی ،تنبلی كبد (سیروز) و سرطان كبد در ایران می باشد.
هر نوع زردی هپاتیت ب نیست!
مثلاً زردی فیزیولوژیك اطفال در سه روز اول زندگی ، یا بیماری های دیگری مثل سنگ كیسه صفرا و برخی بیماری های دیگر نیز باعث زرد شدن بدن می شود (تشخیص با پزشك است).
راههای انتقال هپاتیت ب
مشكل عمده ای كه در مورد این بیماری وجود دارد این است كه تعداد زیادی از ناقلان هیچ علامت خاصی ندارند و تا مراحل پیشرفته بیماری احتمال ناشناخته ماندن بیماری زیاد است و به همین دلیل ناقلان این بیماری براحتی ،بیماری خود را به دیگران منتقل می كنند.
راههای مهم انتقال بیماری
- از طریق مادر به نوزاد
- اعمال دندانپزشكی به صورت غیر بهداشتی
- خالكوبی
- سابقه هپاتیت ب در خانواده
- دریافت خون آلوده
- حجامت غیر بهداشتی
- دیالیز
- سوراخ كردن غیر بهداشتی گوش
- تماسهای جنسی مشكوك
- استفاده مشترك از سرنگ آلوده
- استفاده مشترك از تیغ ریش تراشی
- استفاده از وسایل همگانی به دلیل انتقال ترشحات از فرد آلوده به فرد سالم
- استفاده مشترك از مسواك
با توجه به اینكه مهمترین راه انتقال بیماری در ایران ، از طریق مادر به نوزاد در حین زایمان می باشد ، بنابراین بهتر است:
مادران قبل از اینكه قصد باردار شدن داشته باشند ، خود را از نظر احتمال آلودگی با این ویروس بررسی نمایند.
پیشگیری
بهترین راه مبارزه با هپاتیت ب ،پیشگیری از آن است و بهترین راه پیشگیری ،رعایت نكات بهداشتی و تزریق واكسن علیه این بیماری است . خوشبختانه از سال 1372 تمام نوزادان در سه نوبت : بدو تولد ، در 45 روزگی و در 6 ماهگی علیه این بیماری واكسینه می شوند . والدین باید توجه داشته باشند كه دوره این واكسیناسیون را به طور كامل انجام دهند، در ضمن این واكسن احتیاج به دوز یادآور ندارد.
توصیه می شود افراد بالغ جامعه به خصوص گروه های در معرض خطر ( كادر پزشكی ، معتادان به مواد مخدر تزریقی و خانواده آنها ،افراد هموفیلی ،كسانی كه دیالیز می شوند و خانواده افراد مبتلا به هپاتیت ب ) یكبار از طریق آزمایش خون از نظر آلودگی به هپاتیت ب بررسی نمایند و در صورت وجود آلودگی جهت بررسی بیشتر و درمان به پزشك خود مراجعه نمایند
در حال حاضر داروی مناسبی برای درمان این بیماری وجود دارد ولی در همه حال به یاد داشته باشید:
- با تزریق واكسن و رعایت نكات بهداشتی می توان با فرد ناقل هپاتیت ب ازدواج كرد و بدون ترس از آلودگی با او زیر یك سقف زندگی كرد.
- معاشرت كردن ، حضور در یك كلاس ، دست دادن و در یك مكان غذا خوردن وتماسهای روزمره باعث انتقال هپاتیت ب نمی شود.
- افراد ناقل بدون هیچ مشكلی می توانند سر كار حاضر شده و به فعالیتهای روزمره خود ادامه دهند.
- اگردرمقابل این بیماری واكسینه نشده اید و با این ویروس تماس پیدا كردید ، مثلاً از تیغ آلوده استفاده نموده یا با خون مشترك آلوده شده اید هراسی نداشته باشید.
- با تزریق پادتن اختصاصی و واكسن می توان از بروز بیماری جلوگیری كرد
تا چند سال پیش امكان درمان مبتلایان به این بیماری وجود نداشت ، ولی در حال حاضر داروهای موثری علیه این بیماری معرفی شده اند و امیدهای فراوانی در جهت بهبود بماران به وجود آمده است . ولی مجددا تاكید میشود پیشگیری مقدم بر درمان است.